اهمیت فروغ فرخزاد در شعر معاصر ایران/ آواز، رستاخیز شعر است
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۷۲۴۹۸
به گزارش قدس آنلاین از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، سعید بیابانکی با خواندن شعری از زنده‌یاد فروغ فرخزاد سخنان خود در این نشست، این طور آغاز کرد: ۲۴ بهمن ماه که گذشت، مصادف با پنجاه و هفتمین سالگرد درگذشت فروغ فرخزاد بود که در ۳۲ سالگی در اوج جوانی در سانحه تصادفی جان خود را از دست داد اما به گواه تاریخ ادبیات و فرهنگ ما یکی از بزرگترین شعرای ۱۰۰ سال اخیر کشور است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او افزود: فروغ هم در زمان حیات هم بعد از درگذشت، شاعر بحث‌برانگیزی بوده است. این موضوع هم معطوف به شعر و هم حواشی زندگی شخصی او بوده که بعد از حرف‌های آقای ابراهیم گلستان رونق دوباره‌ای گرفت. البته همه این حرف‌ها تمام شده و آنچه از یک هنرمند و شاعر بر جا می‌ماند؛ شعر و اثر اوست. زیرا هنرمند را با آثارش مقایسه می‌کنند؛ نه حواشی که پیرامون زندگی اوست.
بیابانکی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: سال ۹۴ تجربه تلویزیونی در شبکه ۴ داشتم و در برنامه نقد۴ که زنده روی آنتن می‌رفت، بخش برنامه شعر را من اجرا و سردبیری می‌کردم. آنجا در صحبتی که با مدیر شبکه ۴ داشتم، شرط خود را اینطور مطرح کردم که نمی‌شود ما در شبکه ۴، برنامه‌ای درباره شعر داشته باشیم اما نام فروغ فرخزاد را نیاوریم و احمد شاملو را جز خط قرمزها حساب کرده و از او یاد نکنیم. ایشان در پاسخ گفت که شما با شیب ملایمی بروید و به آن سمت هم خواهیم رفت. آنجا پیشنهاد دادم که باتوجه به کارکردی نقد گونه برنامه نقد چهار، اجازه دهند که برنامه‌ای را به فروغ فرخزاد اختصاص دهیم. گفت که شروع کنید تا ببینیم چه اتفاقی رخ می‌دهد.
او ادامه داد: اولین برنامه ما با موضوع اخوان روی آنتن رفت. فکر می‌کنم برنامه از مهر ماه شروع شد و بعد از چند نوبت با استقبال مواجه شد. بهمن ماه بود که مجوز ساخت برنامه‌ای درباره فروغ فرخزاد را به ما دادند و به این ترتیب ۳۰ بهمن ۱۳۹۴ برنامه‌ای زنده درباره فروغ را روی آنتن شبکه ۴ بردیم. یک ماه روی این برنامه کار کرده بودیم. زیرا هر مهمانی را دعوت می‌کردیم یا تلویزیون او را نمی‌پذیرفت یا خود مهمان شرایط آمدنش را مهیا نمی‌دانست. نهایتا با سه عزیز به توافق نهایی رسیدیم و برنامه را شروع کردیم. این سه تن، بهروز یاسمی، محمد حسین جعفریان، مهرنوش قربان‌علی بودند که هر سه در حوزه فروغ کار کرده بودند. هرچه به برنامه نزدیک می‌شدیم، میزان تلفن‌های تشویق آمیز و تهدید آمیز به ما بیشتر می‌شد. به همین دلیل با استرس وارد برنامه شدیم. بعد از پایان برنامه ۲۰۰ پیام تحسین آمیز داشتم.
بیابانکی در ادامه بیان کرد: در این برنامه برای اولین بار، صدا و تصویر فروغ را از تلویزیون پخش کردیم و درباره آثار او حرف زدیم. از آن برنامه به بعد موج تازه‌ای درباره نگرش به شعر فروغ ایجاد شد. این اتفاق در رسانه‌ها هم بازتاب خیلی خوبی پیدا کرد. حتی آقای حسین منصوری پسر فروغ از طریق دوستی از آلمان با من تماس گرفت و بابت برنامه تشکر کرد. حسین منصوری همان کودکی است که فروغ آن را از جزام‌خانه نجات داد و پیش خود آورد و او را بزرگ کرد. ایشان اکنون نوازنده و مترجم بوده و سال‌هاست که در آلمان زندگی می‌کند.
مهدی خاکی فیروز دبیر بخش کتاب در بخش دیگری از این نشست به معرفی کتاب «طاس، ۳۵ داستان کوتاه فلسفی» نوشته سایمون کریچلی نویسنده انگلیسی ساکن آمریکا پرداخت که با ترجمه قاسم نجاری توسط نشر لگاه منتشر شده است.
او در ادامه با روایتی از بخش‌های زندگی این نویسنده، به این موضوع اشاره کرد که از او، پیش از این نیز کتاب‌های «فلسفه قاره‌ای» و «فیلسوفان مرده» هم به فارسی ترجمه شده است.
حسنا محمدزاده(شاعر) نیز در ادامه این نشست گفت: مطلبی از یکی از شاعران مشهور فرانسوی به نام آرتور رمبو می‌خواندم که درباره شعر زنان بود. او نظرات خیلی ارزشمندی در حوزه شعر دارد و در مورد شعر زنان می‌گوید: «معتقدم اگر تاریخ و اجتماع و زمان دست از به بردگی گرفتن زنان بردارد و مردان نامه آزادی زنان را آزاد کنند، زنان هم می‌توانند شاعر شوند و به مکاشفه با مجهول بپردازند و آن چیزی را که مردها هیچوقت نتوانستند در مواجهه با جهان و خلقت کشف کنند را کشف کنند و به ما هم ارائه دهند.» او همه شاعرها را قافیه‌پرداز می‌داند و معتقد است که هنوز آنچه باید از هستی کشف کنند را کشف نکردند.
او افزود: بعد از خواندن این مطلب ذهنم به سمت شعر فروغ رفت و فکر کردم فروغ ما شاعری است که به این مرحله رسیده است. او حتی توانسته به عمق مجهول دست پیدا کند. در طول تاریخ، شعرای زن کمی را به نسبت مردان می‌شناسیم. اما اتفاقی که از زمان مشروطه در شعر ایران می‌افتد، این است که زنان حضور پررنگ‌تری در جامعه پیدا کرده و همین موضوع سبب می‌شود تا شعر زنان به یک هویت و شخصیت مستقلی دست پیدا کند.
محمدزاده در ادامه بیان کرد: اگر در تاریخ ادبیات تا پیش از مشروطه به شعرهای شعرای زن نگاه کنیم، می‌بینیم که زن، شخصیت و دنیای زیسته او هیچ حضوری در دنیای شعر ندارد. یعنی حتی وقتی زنی شعر می‌گوید، انگار از زبان مردان صحبت می‌کند. در زمان مشروطه افرادی چون پروین اعتصامی، سیمین بهبانی، فروغ فرخزاد و بسیاری دیگر که به عنوان شعرای مطرح زن شناخته می‌شوند، مدل دیگری را در نوشتن پی می‌گیرند. اما عالم تاج قائم مقامی شاعر زن دیگری است که در شعر خود سنت‌شکنی کرده و تابوهای بسیاری را شکسته است. اما کمتر درباره او صحبت شده است.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: شاخصه شعر فروغ چیست که سبب شده تا او را به عنوان یکی از سردمداران شعر زنان بشناسیم؟ و او را در بین یکی از ۵ تن مطرح شعر معاصر ایران و بزرگانی چون نیما و اخوان نام ببریم؟ او در شعر خود چه کرده که به چنین جایگاهی رسیده است؟ بسیاری دلیل این اتفاق را در اتفاقات زندگی شخصی او جست‌وجو می‌کنند. اما اگر سر سوزنی شعر را بشناسیم، می‌بینیم که در همان دوره و اکنون نیز شعرای بسیاری بودند و هستند که تمام اتفاقات تلخ زندگی فروغ را داشتند اما شعرشان به چنین جایگاهی نرسیده است. در واقع تا شما مایه‌ای در هنر نداشته باشید، تمام عوامل هم دست به دست هم دهند، شعر و شاعر را به جایگاهی نمی‌رسانند.
سید عباس سجادی(شاعر و ترانه‌سرا) نیز در بخش دیگری از این نشست درباره پیوند شعر و موسیقی ایرانی گفت: در تاریخ فرهنگی و هنری ایران، شاید تقدم و تاخری برای شعر و موسیقی نتوان قائل شد. شاید بتوان گفت شعر و موسیقی همزمان آغاز شدند. آقای شفیعی کدکنی در کتاب موسیقی شعر به نکته جالبی اشاره می‌کند. او به نقل از صورتگران روسی می‌گوید که شعر رستاخیز کلمات است. در مقاله‌ای که سال‌ها پیش برای استاد شجریان در مجله هنر و موسیقی نوشته‌ام، در این رابطه گفته‌ام که به اعتقاد من آواز، رستاخیز شعر است. شاخص این موضوع را می‌توانیم در آوازهایی که بزرگ مرد آواز موسیقی ایرانی، استاد محمدرضا شجریان خواندن ببینیم.
او افزود: وقتی آلبوم‌های استاد شجریان بیرون می‌آمد، از خود می‌پرسیدیم که ما هم این شعرها را دیده بودیم اما چطور اینگونه که ارائه می‌شود، ندیده بودیم. بعد به نگاه زیبای سهراب رسیدیم که چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید. اخیرا برخی از شعرهایی را در موسیقی ایرانی می‌بینیم که شعرهای جدی‌ای نیستند اما وقتی از منظر یک آهنگساز و خواننده ارائه می‌شود، حس می‌کنیم که این شعرها چقدر استعداد موسیقی دارند. روزی در برنامه‌ای به یکی از دوستان گفتم خیلی‌ها بر اساس شعر مولانا آهنگساز شدند. زیرا مولانا متنوع‌ترین وزن‌ها را در شعر خود دارد. دلیل آن هم این است که مولانا موسیقی‌شناس و موسیقیدان بوده است. بسیاری معتقدن که او در زمان سماع شعر می‌گفته است.
سجادی در ادامه بیان کرد: همچنین مستنداتی وجود دارد که می‌گوید حافظ آواز هم می‌خوانده است. به عنوان تجربه شخصی باید بگویم که خودم وقتی مرتکب غزل یا ترانه گفتن می‌شوم، امکان ندارد که بدون خواندن بتوانم این کار را تمام کنم. در واقع آواز به ما کمک می‌کند تا شعر را کامل کنیم. در نهایت باید بگویم شعر و موسیقی پیوند عمیقی دارند. البته امروز ما شاهد یک آشفته بازار عجیب و غریبی در حوزه موسیقی هستیم که مهمترین دلیل آن بی سوادی بسیاری از آهنگسازان و خوانندگان در حوزه شعر است. زیرا یک آهنگساز و خواننده خوب هرگز به سراغ شعر بد نمی‌رود. در واقع این اتفاق تنها از روی بی سوادی رخ می‌دهد.
او ادامه داد: خوانندگان معروف بسیاری داریم که به جای اینکه برای انتخاب شعر به سراغ دیوان شعرا بروند، در فضای مجازی شعر خود را انتخاب کرده و آن را به شاعری بزرگ نسبت می‌دهند اما در نهایت متوجه شدند که شعر متعلق به آن شاعر نبوده و مجبور به عذرخواهی شدند. آنها با این کار مقدار خودشان را نشان می‌دهند.
در بخش‌های مختلفی از این برنامه، تعدادی از علاقمندان به خواندن شعرهای خود پرداختند و آثارشان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: فروغ فرخزاد شعر رسانه ادبیات بخش دیگری فروغ فرخ زاد شعر و موسیقی برنامه ای شعر زنان شعر خود شبکه ۴
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۷۲۴۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«وعده صادق» از بزرگترین موفقیت‌های نظامی تاریخ معاصر ایران بود/ ایران چگونه نتانیاهو را کیش‌ومات کرد/ چرا آمریکا پشت اسرائیل را خالی کرد؟
افسر اطلاعاتی سابق آمریکا می‌نویسد: «وعده صادق» به یکی از بزرگترین موفقیت‌های نظامی معاصر ایران در تاریخ ثبت خواهد شد؛ حمله‌ای که با برقراری بازدارندگی و بدون ورود آمریکا به جنگ، نتانیاهو را مات کرد.
سرویس جهان مشرق - عملیات «وعده‌ی صادق»، حمله‌ی تلافی‌جویانه‌ی ایران علیه رژیم صهیونیستی در پاسخ به ترور شماری از فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران در کنسولگری کشورمان در سوریه، نقطه‌ی عطفی در تاریخ خاورمیانه محسوب می‌شود. اصابت موشک‌های ایران به اراضی اشغالی و امتناع صریح آمریکا از دخالت در این تبادل آتش میان تهران و تل‌آویو، پیام‌های مهمی دربارهی قدرت بازدارندگی ایران داشت که از چشم کارشناسان بین‌المللی دور نماندند. یکی از این تحلیلگران، «اسکات ریتر[۱]» افسر اطلاعاتی سابق نیروی تفنگداران دریایی آمریکا و بازرس سابق کمیسیون ویژه‌ی سازمان ملل در امور تسلیحات کشتار جمعی عراق است که در مقاله‌ای تحت عنوان «موشک‌های آوریل[۲]» توضیح می‌دهد ایران چگونه با عملیات «وعده‌ی صادق» ضمن برقراری بازدارندگی مقابل رژیم صهیونیستی، نقشه‌های بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم، برای کشاندن پای ایران و آمریکا به جنگ را ناکام گذاشت. آنچه در ادامه می‌خوانید، گزیده‌ای از مقاله‌ی مذکور است.
من [«اسکات ریتر»] بیش از دو دهه است دربارهی ایران می‌نویسم. سال ۲۰۰۵، به ایران سفر کردم تا به «واقعیت‌های میدانی» دربارهی این کشور پی ببرم. سال ۲۰۰۷، در سخنرانی‌ام در «کمیته‌ی یهودیان آمریکا» اشاره کردم که انتقادات من از اسرائیل (که بسیاری از حضار آنها را به‌شدت توهین‌آمیز می‌دانستند) ناشی از نگرانی برای آینده‌ی اسرائیل است. بر این واقعیت تأکید کردم که چندین سال زمان صرف محافظت از اسرائیل در برابر موشک‌های عراقی کرده‌ام؛ هم در دوران خدمتم در عملیات «طوفان صحرا[۳]» [بخشی از جنگ خلیج فارس در واکنش به حمله‌ی عراق به کویت]، زمانی که در کارزار علیه موشک‌های اسکاد نقش داشتم، و هم به عنوان بازرس تسلیحات سازمان ملل، زمانی که با اطلاعات اسرائیل همکاری کردم تا مطمئن شویم موشک‌های اسکاد عراق از بین می‌روند. به حضار آن جلسه گفتم: «به هیچ عنوان دوست ندارم ببینم موشک‌های ایران بر خاک اسرائیل فرود می‌آیند. اما اگر اسرائیل مسیر خود را تغییر ندهد، این اتفاق، پیامد اجتناب‌ناپذیر سیاستی خواهد بود که بیشتر بر اساس تکبر پیاده می‌شود تا عقل سلیم.»
«رشیده طلیب» (مرکز تصویر) نماینده‌ی مسلمان کنگره‌ی آمریکا، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، را یک «دیوانه‌ی نسل‌کش» توصیف کرده و از همکارانش در کنگره به خاطر دیدار با نتانیاهو از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه، انتقاد نموده است. (+)
توضیحاتی دربارهی گزارش سازمان بین‌المللی «دیده‌بان حقوق بشر» که اسرائیل را یک رژیم مبتنی بر آپارتاید توصیف می‌کند [دانلود]شب ۱۳ و بامداد ۱۴ آوریل ۲۰۲۴، آنچه از آن می‌ترسیدم به صورت زنده در مقابل مخاطبان بین‌المللی پخش شد: موشک‌های ایرانی بر سر اسرائیل باریدند و هیچ کاری برای متوقف کردن آنها از دست اسرائیل برنیامد. مانند حدود ۳۳ سال قبل که موشک‌های اسکاد عراق بر سامانه‌های پدافند موشکی پاتریوت آمریکا و اسرائیل غلبه کردند و ظرف یک ماه و نیم، ده‌ها بار اسرائیل را هدف قرار دادند، موشک‌های ایرانی هم طبق طراحی‌ای که برای غلبه بر سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل انجام شده بود، در قالب یک نقشه‌ی حمله‌ی ترکیبی، با مصونیت کامل به اهداف تعیین‌شده‌یشان در داخل اسرائیل اصابت کردند. به‌رغم استفاده‌ی تل‌آویو از یک سامانه‌ی دفاع موشکی یکپارچه‌ی گسترده (متشکل از سامانه‌ی به‌اصطلاح «گنبد آهنین[۴]»، آتش‌بارهای موشکی پاتریوت ساخت آمریکا، و رهگیرهای موشکی «پیکان[۵]» و «فلاخن داوود[۶]») علاوه بر هواپیماهای آمریکایی، انگلیسی، و اسرائیلی، و سامانه‌های دفاع موشکی مستقر روی ناوهای آمریکایی و فرانسوی، باز هم بیش از ده موشک ایرانی به فرودگاه‌ها و تأسیسات پدافند هوایی اسرائیل، که به‌شدت هم تحت حفاظت بودند، مورد اصابت قرار گرفتند.
حمله‌ی موشکی ایران به اسرائیل غیرمترقبه نبود، بلکه انتقام حمله‌ی ۱ آوریل اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق در سوریه بود که چند فرمانده‌ی ارشد نظامی ایرانی را به قتل رساند. اگرچه اسرائیل در گذشته حملاتی را علیه پرسنل ایرانی در سوریه انجام داده بود، اما حمله‌ی ۱ آوریل نه‌تنها به خاطر قتل پرسنل بسیار عالی‌رتبه‌ی ایرانی، بلکه به دلیل حمله به مکانی متفاوت بود که به لحاظ حقوقی، خاک ایران محسوب می‌شود؛ یعنی کنسولگری این کشور. از دیدگاه ایران، حمله به کنسولگری خط قرمزی بود که اگر علیه آن تلافی‌جویی انجام نمی‌کردند، قدرت بازدارندگی این کشور به طور کامل از میان می‌رفت و زمینه را برای اقدامات نظامی گستاخانه‌تر اسرائیل، از جمله حتی حملات مستقیم به خاک ایران، فراهم می‌کرد. با این حال، آنچه می‌توانست مانع انتقام‌جویی شود، شبکه‌ی درهم‌تنیده‌ای از اهداف سیاسی بود که احتمالاً با درگیری گسترده میان اسرائیل و ایران در اثر حمله‌ی تلافی‌جویانه‌ی معنادار ایران به اسرائیل تحت‌الشعاع قرار می‌گرفتند.
ده‌ها فلسطینی ماه مبارک رمضان، مقابل مسجد «قبةالصخره» در قدس شرقی، افطار می‌کنند. یکی از ملاحظات ایران در انتقام‌جویی علیه رژیم صهیونیستی، جلوگیری از تحت‌الشعاع قرار گرفتن آرمان فلسطین و رغبت کنونی جامعه‌ی بین‌الملل به تشکیل کشور مستقل فلسطین بود. (+)
اولاً، ایران سیاست راهبردی‌ای را اتخاذ کرده که محور آن فاصله گرفتن از اروپا و آمریکا، و نزدیک شدن به روسیه، چین، و اوراسیاست. این تغییر، نتیجه‌ی خسته شدن ایران از سیاست تحریم‌های اقتصادی به رهبری آمریکا، و عدم وجود توان و/یا تمایل در غرب برای یافتن مسیری روبه‌جلو است که به لغو این تحریم‌ها منتهی شود. محرک اصلی این چرخش ایران به سمت شرق، ناتوانی توافق هسته‌ای ایران (موسوم به «برنامه‌ی جامع اقدام مشترک» یا «برجام») در ایجاد فرصت‌های اقتصادی‌ای بوده که در زمان امضای آن وعده داده شده بودند. ایران، در عوض، به «سازمان همکاری شانگهای» و مجمع «بریکس» پیوسته و نیروی دیپلماتیک خود را معطوف به عضویت کامل و سازنده در این دو گروه نموده است. وقوع یک جنگ بزرگ میان ایران و اسرائیل، این چشم‌انداز را ویران می‌کرد.
مصاحبه‌ی «تیم اندرسون» کارشناس استرالیایی، دربارهی اهمیت ائتلاف‌سازی در بلوک شرق برای تحقق «جهان پساواشینگتن» (جزئیات بیشتر) [دانلود]در همین‌باره بخوانید:
›› عبور بریکس از گروه ۷ و گذار جهان از اقتصاد آمریکایی
›› اتحادیه اقتصادی اوراسیا-بریکس: مسیر هموار ایران برای عبور از سلطه دلار
دوماً، معادله‌ی جغراسیاسی [ژئوپلتیک] بزرگ‌تر از نظر ایران، درگیری کنونی در غزه است؛ رویداد تعیین‌کننده‌ای که اسرائیل در آن با شکست راهبردی مقابل حماس و متحدان منطقه‌ای آن، از جمله محور مقاومت به رهبری ایران، مواجه است. برای اولین بار، تشکیل کشور فلسطین به یک موضوع جهانی تبدیل شده است. آنچه این آرمان را دست‌یافتنی‌تر ی‌کند این است که دولت بنیامین نتانیاهو (متشکل از یک ائتلاف سیاسیِ اکیداً مخالف با تشکیل یک کشور فلسطینی) در معرض خطر فروپاشی، مستقیماً در نتیجه‌ی پیامدهای حمله‌ی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ توسط حماس و متعاقباً ناکامی اسرائیل در شکست نظامی یا سیاسی این گروه فلسطینی، قرار دارد. اسرائیل با مشکلات دیگری نیز مواجه است؛ به عنوان مثال، اقدامات حزب‌الله لبنان و بازیگران غیردولتی، مانند شبه‌نظامیان عراقی طرفدار ایران و حوثی‌های [انصارالله] یمن، شامل حمله‌ی مستقیم به اسرائیل و مسدود کردن خطوط ارتباطی حیاتی دریایی برای کشتی‌های اسرائیلی، که اقتصاد این کشور را خفه کرده است.
واکنش «سید حسن نصرالله» دبیرکل «حزب‌الله» لبنان به تهدیدها مبنی بر حمله‌ی اسرائیل به حزب‌الله و لبنان [دانلود]در همین‌باره بخوانید:
›› «دیوانه نسل‌کش»؛ آیا نتانیاهو به آرزوی «جنگ ایران و آمریکا» می‌رسد؟
›› رژیم صهیونیستی کدام اخبار را درباره جنگ غزه سانسور می‌کند؟
›› گزارش اطلاعاتی آمریکا: اسرائیل در جنگ با حزب‌الله پیروز نخواهد شد
با این وجود، بیشترین آسیب را خود اسرائیل با اتخاذ سیاست انتقام‌جویی نسل‌کشانه علیه مردم غیرنظامی غزه، به خودش وارد کرده است. اقدامات اسرائیل در غزه تجلی همان سیاست‌های متکبرانه و قدرت‌محوری هستند که سال ۲۰۰۷ دربارهی آنها هشدار دادم. همان زمان هم گفتم که آمریکا حاضر نمی‌شود با طناب اسرائیل در چاه برود. اسرائیل به خاطر رفتار جنایت‌کارانه‌اش در قبال غیرنظامیان فلسطینی در غزه، حمایت بسیاری از کشورهای جهان را از دست داده و لطمه‌ی جبران‌ناپذیری به اعتبارِ پیشاپیش خدشه‌دارشده‌ی آمریکا را وارد کرده است؛ آن هم در مقطعی که جهان در حال گذار از نظام تک‌قطبی تحت سلطه‌ی آمریکا به نظام چندقطبی حول محور بریکس است و واشینگتن باید تا حد امکان نفوذش را در به‌اصطلاح «جنوب جهانی» حفظ کند. دولت بایدن کم‌کم دارد سیاست‌های نتانیاهو فاصله می‌گیرد و به اسرائیل هشدار داده که امتناعش از تغییر موضع در قبال حماس و غزه و بی‌توجهی‌اش به نگرانی‌های آمریکا، برای این کشور عواقب خواهد داشت.
مصاحبه‌ی مشرق با «اسکات بنت» افسر سابق اطلاعات و عملیات‌های ویژه‌ی ارتش آمریکا (زبان مصاحبه انگلیسی است) [دانلود با حجم ~ ۱۳۲ مگابایت] - گزیده‌ای از این مصاحبه را در گزارش مشرق از اینجا بخوانید.افسر سابق ارتش آمریکا در مصاحبه با مشرق:
›› ایران مانند شیر است و اسرائیل مثل یک «سگ چلاق»/ نتانیاهو معادل هیتلر است
هرگونه اقدام تلافی‌جویانه‌ای از سوی ایران علیه اسرائیل باید از این ماز پیچیده‌ی سیاسی عبور می‌کرد و ضمن اِعمال بازدارندگی برای جلوگیری از حملات بعدی اسرائیل، تضمین می‌کرد که اهداف سیاسی تهران، یعنی حرکت به سوی شرق و اعتلای آرمان تشکیل کشور فلسطین در صحنه‌ی جهانی، آسیبی نمی‌بینند. به نظر می‌رسد ایران با حمله‌اش به اسرائیل از این دریای متلاطم به سلامت عبور کرده باشد؛ مهم‌تر از همه از این جهت که جلوی ورود آمریکا به درگیری را گرفت. بله، درست است که آمریکا در دفاع از اسرائیل شرکت کرد و تعداد زیادی از پهپادها و موشک‌های ایرانی را سرنگون کرد، اما این به نفع ایران تمام شد، چون اتفاقاً اثبات کرد هیچ ترکیبی از سامانه‌های پدافند موشکی وجود ندارد که بتواند در نهایت از اصابت موشک‌های ایرانی به اهداف تعیین‌شده‌یشان جلوگیری کند.
ایران با حمله به دو پایگاه هوایی اسرائیل (که هواپیماهای اسرائیلی برای انجام حمله‌ی ۱ آوریل علیه کنسولگری ایران از آنجا بلند شده بودند) و همین‌طور چندین سامانه دفاع هوایی، صراحتاً دامنه و مقیاس سیاست بازدارندگی‌اش را مطابق با ماده‌ی ۵۱ منشور سازمان ملل [ناظر بر حق دفاع از خود] تعریف کرد و در عین حال، نشان داد پدافند هوایی اسرائیل در برابر حملات ایران آسیب‌پذیر است. نتیجه‌ای که از این دو واقعیت برمی‌آید این است که تمام خاک اسرائیل در هر زمانی در معرض حملات ایران قرار دارد و هیچ کاری از دست اسرائیل یا متحدانش برای دفع چنین حملاتی برنمی‌آید. این پیام نه‌تنها در تالارهای قدرت در تل‌آویو، بلکه در واشینگتن هم شنیده شد. سیاست‌گذاران آمریکایی با این واقعیت تلخ روبه‌رو شدند که اگر آمریکا در هرگونه اقدام انتقام‌جویانه‌ی اسرائیل حضور یا نقش داشته باشد، تأسیسات نظامی آمریکا در سراسر خاورمیانه هدف حملات ایران قرار خواهند گرفت و آمریکا قادر به خنثی کردن این حملات نخواهد بود. به همین دلیل، دولت بایدن آن‌قدر تأکید داشت که هم ایران و هم اسرائیل بدانند آمریکا در هیچ حمله‌ی تلافی‌جویانه‌ای از سوی اسرائیل علیه ایران شرکت نخواهد کرد.
«جو بایدن» (راست) معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا، اوایل سال ۲۰۱۶، در حاشیه‌ی نشست مجمع جهانی اقتصاد در شهر «داووس» سوئیس، با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دیدار می‌کند. اختلافات بایدن و نتانیاهو بر هیچ‌کس پوشیده نیست و یکی از پرتنش‌ترین دوران‌های روابط دوجانبه میان آمریکا و اسرائیل را رقم زده است. بایدن، پس از حمله‌ی تلافی‌جویانه‌ی ایران، صراحتاً اعلام کرد که آمریکا در هیچ عملیات تهاجمی‌ای علیه جمهوری اسلامی شرکت نخواهد کرد. (+)
«موشک‌های آوریل» نشانگر تغییری اساسی در جغراسیاست خاورمیانه بودند: برقراری بازدارندگی ایران علیه هم اسرائیل و هم آمریکا. واقعیت این است که جمهوری اسلامی، بنیامین نتانیاهو را در خصوص هدف بنیادین سیاست‌هایش طی بیش از ۳۰ سال گذشته، یعنی کشاندن آمریکا به جنگ با ایران، کیش‌ومات کرده است؛ آن هم بدون منحرف شدن از مسیر حرکت راهبردی‌اش به سوی شرق یا تضعیف آرمان تشکیل کشور فلسطین. حمله‌ی تلافی‌جویانه‌ی ایران علیه اسرائیل، که تهران نامش را عملیات «وعده‌ی صادق» گذاشته، به عنوان یکی از بزرگترین پیروزی‌های قرن حاضر و یکی از مهمترین موفقیت‌های تاریخ معاصر ایران ثبت خواهد شد. کامیابی ایران در برقراری بازدارندگی معتبر بدون اختلال در مأموریت‌ها و اهداف اصلی سیاستی‌اش، عین تعریف پیروزی است.
گزارش «رویترز» دربارهی توقیف کشتی اسرائیلی «گلکسی لیدر» توسط «انصارالله» یمن [دانلود]در همین‌باره بخوانید:
›› گزارش نشریه آمریکایی از کودتای دیپلماتیک در خاورمیانه
›› راشاتودی: خاورمیانه با کوچ آمریکا دارد رنگ صلح را می‌بیند
›› پایان «لحظه تک‌قطبی آمریکا»/ عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای چه منافعی دارد؟
[۱] اسکات ریتر لینک
[۲] The Missiles of April Link
[۳] جنگ خلیج فارس لینک
[۴] گنبد آهنین لینک
[۵] ختس لینک
[۶] فلاخن داوود لینک
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان می‌شوند